Verstandelijk beperkt

Ik ben verstandelijk beperkt. Dat had je vast niet gedacht. Toch loop ik dagelijks tegen mijn ‘verstandelijke beperking’ en de gevolgen ervan aan. Ik draag nog steeds de gevolgen van sommige domme keuzen die ik in het verleden maakte. Er zijn mij moeilijke dingen overkomen, doordat ik verstandelijk beperkt ben zag ik niet wat er werkelijk gaande was, liet ik me meeslepen en zit ik nu met de gebakken peren.

Iemand zegt: “verstandelijk beperkt, waar hѐb je het over!? Je hebt toch een universitaire graad?” Klopt. Mijn opleidingen hebben ertoe bijgedragen dat ik mijn ‘verstandelijke beperking’ ben gaan inzien. Want hoe groter je kennis is, hoe groter ook het besef van hoe beperkt die kennis eigenlijk is. We weten bijvoorbeeld veel over het functioneren van het menselijk lichaam, maar er is nog veel meer dat we niet weten.

Hoe goed je ook probeert te overzien wat de mogelijke gevolgen van je keuzen zijn, hoe goed je alle voors en tegens afweegt, alle mogelijke factoren in ogenschouw neemt, en alle alternatieven overweegt. Uiteindelijk kun je nooit van te voren voorspellen hoe je keuze gaat uitwerken. Soms kan je keuze hele onverwachte en/of vervelende effecten blijken te hebben. Daarom lijkt kiezen soms meer op gokken en hopen op een goede uitkomst. Een educated guess. ‘Wat is wijsheid?’ Mensen die zelf regelmatig voor moeilijke keuzen staan zullen dit vast wel herkennen.

Als ik me ergens sterk van bewust ben geworden is het wel dit: dat ik niet alles kan overzien. Ik kan de gevolgen van mijn keuzen niet doorzien. Ik zeg: “Wat ik teweegbreng, doorzie ik niet (uit Rom. 7).” Want naast alles wat voor ogen is, is er ook nog de geestelijke realiteit. Ik doorzie de geestelijke dynamieken die mijn keuzen ingang zetten niet. Ik besef dat ik God nodig heb en de leiding van Zijn Heilige Geest. Alleen Hij ziet het hele plaatje. Hij doorziet van verre mijn gedachten. Ik zeg: “Doorgrond mij en ken mijn hart, o God, beproef mij en ken mijn gedachten. Zie of er bij mij een schadelijke weg is en leidt mij op de eeuwige weg (uit Ps. 139), want Uw gedachten zijn niet mijn gedachten en Uw wegen zijn niet mijn wegen, want Uw gedachten zijn hoger dan mijn gedachten en Uw wegen hoger dan mijn wegen (Uit Jes. 55).”

Hoe slimme, handige of goede plannen ik ook kan maken of één of andere bediening opzetten; ik kan heel veel mooie dingen bedenken, maar zonder God ga ik het gewoon niet redden. God weet wat er nodig is. Als ik Zijn werk wil doen en niet mijn eigen, moet ik het op Zijn manier doen en niet op de mijne. Ik weet niet hoe ik het moet doen. Ik weet niet ‘wat wijsheid is,’ maar Hij die in mij is wel!

De Bijbel zegt: “Vertrouw op de Heere met heel je hart en steun op je eigen inzicht niet,” of zoals een andere vertaling het zo mooi zegt: “Wees veilig bij de Ene met heel je hart, steun niet op je eigen verstand. Ken Hem in al je wegen, dan zal Híj je paden recht maken. Wees niet wijs in je eigen ogen… (Spr. 3:5-7).” Sterker nog: “Ik weet, Heere, dat het niet aan de mens is zijn weg, dat het niet aan een man is zijn gang te bepalen en zijn voetstappen te richten (Jer. 10:23),” want: “De voetstappen van een man zijn van de Heere, hoe zou dan een mens zijn weg kunnen begrijpen (Spr 20:24)?”

Of in gewoon Nederlands: vertrouw niet op je eigen beperkte verstand, kennis en ervaring, levenswijsheid of vaardigheden en talenten, maar zoek God in alles wat je doet dan zal Hij je leiden, want zo is het bedoeld. God heeft het zo bedoeld dat Hij je zou leiden door Zijn Heilige Geest, want Hij heeft een pad voor je uitgestippeld en een bestemming voor je leven, maar daar kun je alleen in wandelen als je je door God laat leiden, zonder Hem – alleen afgaand op je eigen verstand – zul Zijn pad nooit vinden en nooit tot je volle potentieel komen. Soms leidt God je tot het maken van keuzen die niemand begrijpt en in de ogen van de mensen dwaas lijken. Maar onthoudt: God zie het hele plaatje, vertrouw Hem. Het dwaze van God is wijzer dan het wijze van de mensen (1 Kor. 1:25).

Toen ik naar de bijbelschool ging vroeg iemand met welk doel voor ogen ik dat ging doen. “Waarom ga je naar de bijbelschool, wat ga je daar in de toekomst mee doen?” Ik wist het niet. Ik dacht: ‘Ik ga het doen omdat ik denk dat God het van me vraagt, is dat niet reden genoeg?’ En de het verleden, dat toen nog in de toekomst lag, heeft me geleerd dat ik dat van te voren nooit had kunnen bedenken met mijn beperkte verstand.

Mensen, we zijn allemaal verstandelijk beperkt. Dus kijk niet neer op mensen met een verstandelijke beperking. Of je nou een IQ hebt van 80 of 180, God heeft een uniek plan voor ieders leven; Zijn mogelijkheden zijn onbeperkt. Ik noem mezelf ‘verstandelijk beperkt’ omdat mijn verstand me beperkt. Mijn verstand me zit me soms gewoon in de weg. Hoeveel gemakkelijker zou het zijn als je gewoon de dingen van God kunt aannemen zonder dat je verstand alles wil weten en begrijpen hoe het in elkaar zit (Mar. 4:27). Gewoon kunnen geloven als een kind (Mat. 18:3).

Het is onmogelijk om alles met je verstand te bevatten, want er is geestelijke kennis en die kun je alleen met je geest begrijpen, wanneer de Heilige Geest het je openbaart (daarvoor is het overigens nodig om wedergeboren te zijn. Lees hier meer over in mijn blog Het evangelie). Geestelijke kennis kun je niet op doen door leren, experimenteren, studeren of wat dan ook, die moet je geopenbaard worden. Jezus opende het verstand van de discipelen zodat zij de Schriften begrepen (Luk 24:45). Al die tijd had het er gestaan, maar ze begrepen het pas toen Jezus hun verstand opende.

Hoewel God me al een en ander geopenbaard heeft, besef ik dat er nog veel is wat ik niet weet, maar je hoeft ook niet altijd het mechanisme te begrijpen om het toe te passen, je kunt ook de Ontwerper vertrouwen. En dat is precies de kern. Het leven met God is een leven van vertrouwen. Vertrouwen op God die groter is en wijzer dan jij. Een relatie aangaan met Hem, in wie alle schatten van wijsheid en kennis verborgen zijn (Kol. 2:3); naar mate die groeit, kan Hij je meer openbaren, maar de basis blijft vertrouwen.

En het mooie is dat omdat God weet dat ons verstand beperkt is, we Hem onbeperkt om Zijn wijsheid mogen vragen. Kom je wijsheid te kort? Weet je niet wat wijsheid is in de moeilijke keuze waar je voor staat? Wat er ook speelt, vraag God om wijsheid, Hij zal het je geven. Overvloedig en zonder verwijten (Jak. 1:6).

Uitgelichte afbeelding: Ankush Minda via Unsplash